0.6 Linh kiện có 4 lớp bán dẫn pnpnn và những linh kiện khác  (Page 3/6)

Scr hoạt động ở điện thế xoay chiều

Khi SCR hoạt động ở điện thế xoay chiều tần số thấp (thí dụ 50Hz hoặc 60Hz) thì vấn đề tắt SCR được giải quyết dễ dàng. Khi không có xung kích thì mạng điện xuống gần 0V, SCR sẽ ngưng. Dĩ nhiên ở bán kỳ âm SCR không hoạt động mặc dù có xung kích.

Tải L~IG220V/50HzIGV TảiGóc dẫnSCR ngưngSCR dẫnHình 5V

Để tăng công suất cho tải, người ta cho SCR hoạt động ở nguồn chỉnh lưu toàn kỳ.

Tải L~IG220V/50HzIGV TảiGóc dẫnHình 6

Vì điện 50Hz có chu kỳ T=1/50=20nS nên thời gian điện thế xấp xỉ 0V đủ làm ngưng SCR.

Vài ứng dụng đơn giản:

Bình thường đèn 6V cháy sáng nhờ nguồn điện qua mạch chỉnh lưu. Lúc này SCR ngưng dẫn do bị phân cực nghịch, accu được nạp qua D1, R1. Khi mất điện, nguồn điện accu sẽ làm thông SCR và thắp sáng đèn.

Mạch nạp accu tự động (trang sau)

- Khi accu nạp chưa đầy, SCR1 dẫn, SCR2 ngưng

- Khi accu đã nạp đầy, điện thế cực dương lên cao, kích SCR2 làm SCR2 dẫn, chia bớt dòng nạp bảo vệ accu.

- VR dùng để chỉnh mức bảo vệ (giảm nhỏ dòng nạp)

Triac (triod ac semiconductor switch).

IGnppnnnnnT2T1ĐầuGCổng(Gate)pnpT1ĐầuT2G+npnpT1ĐầuT2GIG+--+T2T1T2T1GG+T2T1GT2T1Hình 9Thường được coi như một SCR lưỡng hướng vì có thể dẫn điện theo hai chiều. Hình sau đây cho thấy cấu tạo, mô hình tương đương và cấu tạo của Triac.

Như vậy, ta thấy Triac như gồm bởi một SCR PNPN dẫn điện theo chiều từ trên xuống dưới, kích bởi dòng cổng dương và một SCR NPNP dẫn điện theo chiều từ dưới lên kích bởi dòng cổng âm. Hai cực còn lại gọi là hai đầu cuối chính (main terminal).

- Do đầu T2 dương hơn đầu T1, để Triac dẫn điện ta có thể kích dòng cổng dương và khi đầu T2 âm hơn T1ta có thể kích dòng cổng âm.

T2T1GIG0IHIAV210,7V+VBO-VBOHình 10V21- Như vậy đặc tuyến V-I của Triac có dạng sau:

T2T1GIG>0+-T2T1GIG<0+-T2T1GIG<0-+T2T1GIG>0-+Cách 1Cách 2Cách 3Cách 4Hình 11- Thật ra, do sự tương tác của vùng bán dẫn, Triac được nảy theo 4 cách khác nhau, được trình bày bằng hình vẽ sau đây:

Cách (1) và cách (3) nhạy nhất, kế đến là cách (2) và cách (4). Do tính chất dẫn điện cả hai chiều, Triac dùng trong mạng điện xoay chiều thuận lợi hơn SCR. Thí dụ sau đây cho thấy ứng dụng của Triac trong mạng điện xoay chiều.

Scs (silicon – controlled switch).

NNAnodAKCatodGKCổngCatodCấu tạoPPGACổngAnodKAGKGAAKGKGAMô hình tương đươngHình 13Ký hiệuKAGKGASCS còn được gọi là Tetrode thyristor (thyristor có 4 cực). Về mặt cấu tạo, SCS giống như SCR nhưng có thêm một cổng gọi là cổng anod nên cổng kia (ở SCR) được gọi là cổng catod.