1.7 Om die sprinkaan en sy oorlewingsvermoë te ondersoek en te

Natuurwetenskappe

Lewe en lewenswyse

Opvoeders afdeling

Memorandum

• Sprinkaan:
• Nee, ja, 6

1. Groot: 2

Klein: 3

1. Groot: 2

Klein: 3

2. Drie

3. Vier

4. Nee. Voorvlerke hard en leeragtig, agterstes sag en kan oopvou, kry groot oppervlak

5. Plastiekagtig, hard

6. Voelers

7. Nee. Daar is asemhalingsopeninge op elke segment van die agterlyf.

8. Ja. Monddele sit onder aan kop. Snyvlakke, en voelers.

9. 6 Pote.

10. Nee. Die agterpote is sterker.

11. Nee. Die wyfie en mannetjie lyk verskillend. By die sprinkaan het die wyfie ‘n lêboor, by die mannetjie is ‘n koppelingsorgaan.

12. Beskerming: harde uitwendige skelet, maar kan met voelers voel. Verloor nie water nie, kan sonder water klaarkom. Kan goed beweeg: loop, soms spring en vlieg. Kan kos soek weens beweegvermoë, kan sien, goeie monddele.

13. Leerder moet van ‘n werklike dier afteken, indien moontlik.

Lewensiklus: volwassene, eiers, larwe, papie

Opdrag 3:

• Afhanklikheid van water: kan in droë toestande oorleef, kan lewe in omgewings waar daar nie sterk kompetisie van ander diere is nie. Eksoskelet verhoed waterverlies, eet plante wat voldoende water bevat.
• Verkryging van voedsel: sprinkaan kan vinnig en ver beweeg om voedsel te soek . Eiers kan droë toestande oorleef en broei uit as die grond vogtig word (reën) en daar dus groen plante gaan wees.
• Insekte met volledige metamorfose: oorleef as papie, die eiers broei uit wanneer voedsel beskikbaar is.
• Asemhaling: die buisies in die liggaam vervoer die gasse en bly vogtig (droog nie maklik uit soos by die erdwurm nie.

• Sintuie en kommunikasie: ruik en voel met antenne; het ‘n oordrom op eerste segment van die agterlyf, maak geraas deur die agterpote teen die growwe vlerke te skuur (sprinkaan; ander insekte doen dit anders, maar die belangrike is dat hulle kan kommunikeer).

Leerder afdeling

Inhoud

Aktiwiteit: om die sprinkaan en sy oorlewingsvermoë te ondersoek en te beskryf [lu 1.1, lu 1.2, lu 2.3, lu 2.4]

Die sprinkaan

Die sprinkaan behoort tot die grootste groep in die diereryk, naamlik die insekte .

Wat weet jy al van hierdie groep?

• Werwelkolom: ja of nee?_____________________________________________
• Pote: gelit of nie?______________________________________________
• Getal pote _____________________________________________________

Ondersoek : Vang ‘n paar verskillende insekte en bring hulle saam klas toe. Vorm groepies van twee of drie en bestudeer die insek in die groep waarvan die liggaamsdele maklik onderskei kan word. ‘n Sprinkaan of kriek werk goed. Beantwoord die volgende vrae (probeer jou bes om goeie antwoorde te gee sodat jy ‘n goeie punt kan kry):

1. ‘n Insek het groot sowel as klein oë. Hoeveel oë tel jy?

• Groot: ___________________________________
• Klein: ___________________________________

2. In hoeveel hoofdele sou jy die liggaam verdeel? _______________________

3. Hoeveel vlerke het die insek? As die vlerke teen die liggaam gevou is, lig hulle

op en kyk versigtig. ______________________________________

4. Is al die vlerke dieselfde? ___________________________________________

Beskryf. ____________________________________________________________