<< Chapter < Page Chapter >> Page >

Vul die regte besitlike voornaamwoorde in die volgende sinne in:

Die klein hondjie het al _ melk gedrink; nou is _ magie vol.

Hulle het _ moses teëgekom toe hulle teen ons gespeel het..

Katinka het in die boom geklim en _ mooi rokkie geskeur.

Ek het Pappa belowe ek sal eers al _ skoolwerk doen.

(v) “Kinders, waarom is _ klere so vuil?”

c) Die vraende voornaamwoord

Dit vra altyd ‘n vraag, byvoorbeeld:

Hoe laat is dit nou?

Verskaf die regte vraende voornaamwoorde in die volgende sinne:

(i) _ gaan ons huis toe?

(ii) Mensig! _ het so gemors?

(iii) _ is my pen?

(iv) _ het die skelm gehardloop?

_ is jou naam?

_ het jy dit reggekry?

_ een is myne?

_ het my boek gevat?

d) Die betreklike voornaamwoord

Jy het alreeds met die betreklike voornaamwoord gewerk, want in ‘n vorige module het jy sinne daarmee met mekaar verbind. Kom ons hersien dit weer deur die volgende sinne te voltooi:

Die pen _ Chris skryf, is rooi.

Die bed _ Makkie lê, is lekker sag.

Dit is ‘n bekommerde man _ _ vrou in die hospitaal is.

Erik sê die boek _ hy lees, is baie interessant.

Die vriende _ _ ek staatmaak, het my ondersteun.

Die oom _ daar loop, is my oupa.

d) ‘n Speletjie om af te sluit

Kyk hoeveel woorde jy in die volgende woordraaisel kan vind (slegs van links na regs en van bo na onder). Merk hulle in ‘n ligte kleur of omsirkel hulle met jou potlood.

E B C Y R X A H L T X Z O M V
E A B F G E E R B I E D L K R
R Z D H N T C P G Q Y B N V I
B S A J L I H I Y R Q C V B E
I L A R S K B A E P W Z R D N
E R N A G E R E G T M E S F D
D P D L V T W O S P A E W K E
C S E O R L I Y A Z N L R L L
G R T A I K B E C D I J S M I
E Q E R E V S T G R E S P E K
O W P S F N U J B C R T M R P
U K L B T K M D F H E S O B N
E B U F P L I G T E U Z N D F
R X T K S V O Y F U A L T C D
S K B D I S K R I M I N E E R

WENK: Daar is 12 woorde.

Assessering

LU 2

PRAAT

Die leerder is in staat om vrymoedig en doeltreffend in gesproke taal binne ‘n wye verskeidenheid situasies te kommunikeer.

2.1 ervaringe, idees en inligting in verskillende kontekste vir verskillende teikengroepe en doeleindes oordra:

2.1.1 gebruik taal denkend vir interpersoonlike kommunikasie (soos: bespreek leerders se pligte);

2.1.3 deel idees en lug mening oor minder bekende onderwerpe en gebeurtenisse deur spekulasie en hipotese te gebruik;

2.1.4 beskryf gebeurtenisse, gee terugvoering en gee aanwysings op ‘n logiese manier;

2.2 interaksievaardighede en –strategieë in groepsituasies gebruik:

2.2.1 neem beurte, hou by die onderwerp, stel relevante vrae, help die bespreking om te vloei en reageer met respek en empatie op ander se idees;

2.4 gepaste woorde en strukture vir verskillende doeleindes en teikengroepe gebruik:

2.4.4 identifiseer en bevraagteken diskriminerende taalgebruik.

LU 4

SKRYF

Die leerder is in staat om verskillende soorte feitelike en verbeeldingstekste vir ‘n wye verskeidenheid doeleindes te skryf.

Dit is duidelik wanneer die leerder:

4.4 kennis van taal op verskeie vlakke toepas:

4.4.3 paragraafvlak:

Skryf ‘n kernsin en sluit relevante inligting in om ‘n samehangende paragraaf te ontwikkel.

LU 5

DINK EN REDENEER

Die leerder is in staat om taal vir dink en redeneer te gebruik en inligting vir leer te verkry, verwerk en gebruik.

Dit is duidelik wanneer die leerder:

5.1 taal gebruik om te dink en te redeneer:

5.1.3 onderskei tussen die voor- en nadele van iets en verduidelik dit;

5.3 inligting verwerk:

5.3.6 evalueer en maak gevolgtrekkings en verduidelik redes daarvoor;

5.4 taal gebruik om skeppend te dink:

5.4.1 vorm hipoteses oor die moontlike resultate of slot van ‘n reeks stappe of gebeurtenisse;

5.4.5 ondersoek woordassosiasies en konsepte om uit ‘n ander hoek na onderwerpe te kyk.

LU 6

TAALSTRUKTUUR EN -GEBRUIK

Die leerder ken en is in staat om die klanke, woordeskat en grammatika van die taal te gebruik om tekste te skep en te interpreteer.

Dit is duidelik wanneer die leerder:

6.1 met woorde werk:

6.1.1 skep eie persoonlike spellys;

6.1.2 toon kennis van die kompleksiteit van alfabetiese volgorde waar die orde volgens die eerste letter gegee word;

6.1.4 gebruik skryftekens (kappie, deelteken, koppelteken, afkappingsteken) doeltreffend in alledaagse woorde;

6.1.6 gebruik hoofletters korrek;

6.2 met sinne werk:

6.2.11 verstaan die funksie en gebruik van alledaagse selfstandige naamwoorde, asook getal, geslag en verkleinwoorde;

6.2.14 verstaan die funksie en gebruik van alledaagse bywoorde (tyd, wyse, plek);

6.2.15 verstaan die funksie en gebruik van alledaagse voornaamwoorde (persoonlik, besitlik, vraend, betreklik.

Memorandum

Aktiwiteit 1

Leerders lees en oordink.

Aktiwiteit 2

Pligte 1 en 10: Ja. Om te leer beteken om nuwe kennis of vaardighede op te doen. Opvoeding sluit ook die gesindhede, houdings, optrede, gedrag, maniere, netheid, taalgebruik, ens. in. (Die leerders kan nog meer noem).

Plig 2: Alle grootmense, maar gee geleentheid dat leerders die volgende spesifiseer: ouers, grootouers, opvoeders, bejaardes, gestremdes.

Pligte 3 en 9: Elke ander persoon – nie net maats, bekendes of familielede nie.

Pligte 5, 6 en 7: “Ek” is wel belangrik, maar nie ten koste van ander nie. Wees onselfsugtig. Met “saam” word bedoel: saam met ander / nie net jy alleen nie / nie net jou eie belange dien nie / ook in ander belangstel, ens.

Pligte 11 en 12: Hulle verskil van my ten opsigte van taal, velkleur, gewoontes, godsdiens en kultuur, maar ook ten opsigte van talente, vermoë, belangstellings, opinie, ens.

Natuurlik mag ander van my verskil en ek moet die verskille aanvaar. Ek moenie van ander verwag om soos ek te wees, doen of dink nie.

Aktiwiteit 3

a) Leerders se eie skryfwerk.

b) Aanvulling van persoonlike spellys.

Aktiwiteit 4

Leerders op skool moet fluks werk. (wanneer / hoe / waar)

Ons werk hier met almal saam. (wanneer / hoe / waar)

Francis sal altyd ander mense respekteer. (wanneer / hoe / waar)

Mieke lag saggies vir die snaakse outjie. (wanneer / hoe / waar)

Versigtig wees vir dié een!

e) My pa sit altyd daar op sy stoel. (wanneer / hoe / waar)

Aktiwiteit 5

a) (i) hy

hom

Ek

sy

haar

ons ; hulle

julle

b) (i) sy; sy

hulle

haar

my

julle

c) (i) Wanneer

Wie

Waar

Waarheen

Wat

Hoe

Watter

Wie

d) (i) waarmee

waarop

wie se

waarin / waaruit

op wie

wat

Get Jobilize Job Search Mobile App in your pocket Now!

Get it on Google Play Download on the App Store Now




Source:  OpenStax, Afrikaans huistaal graad 5. OpenStax CNX. Sep 22, 2009 Download for free at http://cnx.org/content/col10989/1.2
Google Play and the Google Play logo are trademarks of Google Inc.

Notification Switch

Would you like to follow the 'Afrikaans huistaal graad 5' conversation and receive update notifications?

Ask