<< Chapter < Page Chapter >> Page >

Ekonomiese en bestuurswetenskappe

Graad 8

Die ekonomiese siklus

Module 4

Vakbonde

Wat is ‘n vakbond?

  • ‘n Vakbond is ‘n “vereniging van werknemers met gemeenskaplike belange wat hulself in ‘n organisasie saamvoeg ten einde hul belange deur gesamentlike onderhandelings met hul werkgewers, te beskerm en te bevorder”. Die proses van onderhandeling tussen ‘n vakbond en ‘n werkgewer, of ‘n werkgewersorganisasie, staan bekend as BEDINGING. Om lid van ‘n vakbond te kan word, moet elke lid ledegeld betaal. Die bedrag van die ledegeld hang af van die voorskrifte van die vakbond, asook die grootte van die salaris of loon van die werknemer.

Die lede van ‘n vakbond wat in dieselfde werkplek werk of in dieselfde omgewing woon, vorm ‘n plaaslike tak van die vakbond. Elke tak verkies sy eie vakbondverteenwoordiger, wat dan as hul segsman optree. Die persoon wat sodanig verkies is, staan bekend as ‘n verteenwoordiger (of “shop steward”). Die lede van groot vakbonde verkies ook streeksverteenwoordigers en ‘n nasionale bestuurskomitee - ‘n komitee wat namens sy lede optree. Die nasionale bestuurskomitee word gewoonlik op die jaarlikse konferensie van die vakbond, waar die afgevaardigdes van alle takke teenwoordig is, verkies.

Vakbonde is daarop ingestel om die belange van die werker te beskerm. In enige werksituasie kan probleme van tyd tot tyd ontstaan. Onder sulke omstandighede soek die werknemer iemand om sy belange te behartig of sy saak te stel. ‘n Vakbond bied aan sy lede regsadvies, sowel as iemand wat die werknemer se saak kan stel, namens alle werkers kan optree en wie die steun het van ‘n nasionale organisasie.

Wat kan die werknemer van sy vakbond verwag?

  • Om onderhandelinge met die werkgewer te voer oor vergoeding, werksure en vakansiedae, oor die wyse van vergoeding, oor toelaes, oortydbetalings en oor aftrede en pensioenvoordele.
  • Om die werknemer te verteenwoordig in onderhandelinge wanneer daar ernstige probleme by die werk ontstaan. Byvoorbeeld wanneer die werknemer meen dat hy onregverdig behandel is, onregverdig gedissiplineer is of wanneer daar nie behoorlik aan sy klagtes aandag gegee word nie.
  • Om te onderhandel ten einde die werksomstandighede te verbeter. Byvoorbeeld wanneer die werknemer blootgestel word aan gesondheids- en veiligheidsrisiko’s, soos skadelike gasse of gevaarlike masjinerie, of selfs wanneer die was- en toiletgeriewe nie na wense is nie.
  • Om vir die beskerming van die werknemer te onderhandel wanneer hy gedreig word met afdanking of oorbodigheid.
  • Om behulpsaam te wees met sake rakende werkloosheidsversekering.
  • Om te verseker dat deeltydse werknemers eerlike behandeling kry.
  • As lid van die vakbond is die werknemer ook geregtig op ander voordele, soos regsadvies en regsverteenwoordiging, sekere kontantvoordele en ander dienste, sowel as die geleentheid om opleidingskursusse van die vakbond by te woon.

Vakbondorganisasies kan hoofsaaklik in vier soorte verdeel word:

  • Vakbond vir ALGEMENE WERKERS, wat alle soorte werknemers oor die breë front van geskoolde en ongeskoolde werknemers verteenwoordig, byvoorbeeld die Vervoer en Algemene Werknemersunie .
  • Vakbond vir vakmanne, wat werknemers met bepaalde vaardighede verteenwoordig, byvoorbeeld skrynwerkers, ens.
  • Vakbond vir industriële werknemers, wat geskoolde en ongeskoolde werknemers in ‘n bepaalde nywerheid verteenwoordig, byvoorbeeld werknemers in die papier- en pulp- vervaardigingsindustrie.
  • Vakbond vir witboordjiewerknemers, wat werknemers in die nie-handvaardigheids- beroepe verteenwoordig, byvoorbeeld onderwysers, ens.

Aktiwiteit 1

LU 1.4

VAKBONDE

Maak ‘n lys van VYF voordele en VYF nadele van vakbonde. Bespreek elkeen van die voordele en nadele breedvoerig. Dink julle dat dit die moeite werd is om aan ‘n vakbond te behoort? Verskaf redes vir die standpunt. Sal julle lid word van ‘n vakbond wanneer jul begin werk? Elke groep moet hul standpunte aan die klas stel.

Aktiwiteit 2

LU 1.4

VAKBONDE

‘n Vriend van jou gaan nou met ‘n nuwe werk begin. Hy kan nie besluit of hy aan ‘n vakbond wil behoort of nie. Skryf vir hom ‘n brief waarin jy jou mening oor die saak gee.

A3-PLAKKAAT en TWEE GETIKTE VELLE

  • Kies enige vakbond en vind alles omtrent hulle uit. Byvoorbeeld: Hoe goed is hulle georganiseerd? Ondersteun hulle ‘n politieke party? As dit so is, hoe doen hulle dit? Was hulle al in enige optogte of stakings betrokke en wanneer?
  • NOTA: Gebruik ook koerantberigte op jul plakkate.

Assessering

Leeruitkomstes(LUs)
LU 1
DIE EKONOMIESE KRINGLOOPDie leerder sal in staat wees om kennis en begrip van die ekonomiese siklus binne die konteks van ‘die ekonomiese’ probleem te toon.
Assesseringstandaarde(ASe)
Dit is duidelik wanneer die leerder:
  • 1.1 die historiese ontwikkeling van geld en die rol daarvan in samelewings en hul ekonomieë kan beskryf;
  • 1.2 die wyse kan bespreek waarop handel (invoer en uitvoer) die ekonomiese probleem (keuse- en geleentheidskoste) aanspreek, asook die rol van banke in belegging in die ekonomie;
  • 1.3 kan verduidelik hoe verskillende ekonomiese sisteme die ekonomiese probleem aanspreek (bv beplande, mark- en gemengde ekonomieë);
  • 1.4 die rol, regte en verantwoordelikhede van vakbonde kan bespreek; (en)
  • 1.5 kan verduidelik wat inflasie is en redes vir veranderinge in die inflasiekoerse kan bespreek.

Questions & Answers

the diagram of the digestive system
Assiatu Reply
allimentary cannel
Ogenrwot
How does twins formed
William Reply
They formed in two ways first when one sperm and one egg are splited by mitosis or two sperm and two eggs join together
Oluwatobi
what is genetics
Josephine Reply
Genetics is the study of heredity
Misack
how does twins formed?
Misack
What is manual
Hassan Reply
discuss biological phenomenon and provide pieces of evidence to show that it was responsible for the formation of eukaryotic organelles
Joseph Reply
what is biology
Yousuf Reply
the study of living organisms and their interactions with one another and their environments
AI-Robot
the study of living organisms and their interactions with one another and their environment.
Wine
discuss the biological phenomenon and provide pieces of evidence to show that it was responsible for the formation of eukaryotic organelles in an essay form
Joseph Reply
what is the blood cells
Shaker Reply
list any five characteristics of the blood cells
Shaker
lack electricity and its more savely than electronic microscope because its naturally by using of light
Abdullahi Reply
advantage of electronic microscope is easily and clearly while disadvantage is dangerous because its electronic. advantage of light microscope is savely and naturally by sun while disadvantage is not easily,means its not sharp and not clear
Abdullahi
cell theory state that every organisms composed of one or more cell,cell is the basic unit of life
Abdullahi
is like gone fail us
DENG
cells is the basic structure and functions of all living things
Ramadan
What is classification
ISCONT Reply
is organisms that are similar into groups called tara
Yamosa
in what situation (s) would be the use of a scanning electron microscope be ideal and why?
Kenna Reply
A scanning electron microscope (SEM) is ideal for situations requiring high-resolution imaging of surfaces. It is commonly used in materials science, biology, and geology to examine the topography and composition of samples at a nanoscale level. SEM is particularly useful for studying fine details,
Hilary
cell is the building block of life.
Condoleezza Reply
what is cell divisoin?
Aron Reply
Diversity of living thing
ISCONT
what is cell division
Aron Reply
Cell division is the process by which a single cell divides into two or more daughter cells. It is a fundamental process in all living organisms and is essential for growth, development, and reproduction. Cell division can occur through either mitosis or meiosis.
AI-Robot
What is life?
Allison Reply
life is defined as any system capable of performing functions such as eating, metabolizing,excreting,breathing,moving,Growing,reproducing,and responding to external stimuli.
Mohamed
Got questions? Join the online conversation and get instant answers!
Jobilize.com Reply

Get Jobilize Job Search Mobile App in your pocket Now!

Get it on Google Play Download on the App Store Now




Source:  OpenStax, Ekonomiese en bestuurswetenskappe graad 8. OpenStax CNX. Sep 11, 2009 Download for free at http://cnx.org/content/col11039/1.1
Google Play and the Google Play logo are trademarks of Google Inc.

Notification Switch

Would you like to follow the 'Ekonomiese en bestuurswetenskappe graad 8' conversation and receive update notifications?

Ask