0.1 Dự báo  (Page 4/8)

 Phương pháp điều hòa mũ.

Điều hòa mũ đưa ra các dự báo cho giai đoạn trước và thêm vào đó một lượng điều chỉnh để có được lượng dự báo cho giai đoạn kế tiếp. Sự điều chỉnh này là một tỷ lệ nào đó của sai số dự báo ở giai đoạn trước và được tính bằng cách nhân số dự báo của giai đoạn trước với hệ số nằm giữa 0 và 1. Hệ số này gọi là hệ số điều hòa.

Công thức tính như sau: $F_t=F_{t-1}+\alpha (A_{t-1}-F_{t-1})$

Trong đó : F t - Dự báo cho giai đoạn thứ t, giai đoạn kế tiếp.

F t -1 - Dự báo cho giai đoạn thứ t-1, giai đoạn trước.

A t -1 - Số liệu thực tế của giai đoạn thứ t-1

Ví dụ 2-3: Ông B trong ví dụ 2.1, nói với nhà phân tích ở công ty mẹ rằng, phải dự báo nhu cầu hàng tuần cho dự trữ trong nhà kho của ông. Nhà phân tích đề nghị ông B xem xét việc sử dụng phương pháp điều hòa mũ với các hệ số điều hòa 0,1 ; 0,2 ; 0,3 . Ông B quyết định so sánh mức độ chính xác của dự báo ứng với từng hệ số cho giai đoạn 10 tuần lễ gần đây nhất.

Kết quả bài toán:

 Chúng ta tính toán dự báo hàng tuần cho tuần lễ thứ 8 đến tuần lễ thứ 17. Tất cả dự báo của tuần lễ thứ 7 được chọn một cách ngẫu nhiên, dự báo khởi đầu thì rất cần thiết trong phương pháp điều hòa mũ. Thông thường người ta cho các dự báo này bằng với giá trị thực của giai đoạn.

Tính toán mẫu - dự báo cho tuần lễ thứ 8:

 =0,1  F8 = 85 + 0,1(85-85) = 85

F9 = 85 + 0,1(102 - 85) = 86,7

 =0,2  F9 = 85 + 0,2(102 - 85) = 88,4

 Sau đó ta tính độ lệch tuyệt đối bình quân MAD cho 3 dự báo nói trên:

 Hệ số điều hòa  =0,2 cho chúng ta độ chính xác cao hơn =0,1 và =0,3.

Sử dụng  = 0,2 để tính dự báo cho tuần thứ 18 :

F18 = F17 +  ( A17 - F17)

=97,7 + 0,2(100 - 97,7) = 98,2 hay 982 triệu đồng.

 Phương pháp điều hòa mũ theo xu hướng.

Chúng ta thường xem xét kế hoạch ngắn hạn, thì mùa vụ và xu hướng là nhân tố không quan trọng. Khi chúng ta chuyển từ dự báo ngắn hạn sang dự báo trung hạn thì mùa vụ và xu hướng trở nên quan trọng hơn. Kết hợp nhân tố xu hướng vào dự báo điều hòa mũ được gọi là điều hòa mũ theo xu hướng hay điều hòa đôi.

Vì ước lượng cho số trung bình và ước lượng cho xu hướng được điều hòa cả hai. Hệ số điều hòa  cho số trung bình và hệ số điều hòa  cho xu hướng, được sử dụng trong mô hình này.

Công thức tính toán như sau:

FTt = St - 1 + T t - 1

Với: St = FTt +  (At -FTt )

Tt = Tt - 1 +  (FTt - FTt - 1 - Tt - 1 )

Trong đó FTt - Dự báo theo xu hướng trong giai đoạn t

St - Dự báo đã được điều hòa trong giai đoạn t

Tt - Ước lượng xu hướng trong giai đoạn t

At - Số liệu thực tế trong giai đoạn t

t - Thời đoạn kế tiếp.

t-1 - Thời đoạn trước.

 - Hệ số điều hòa trung bình có giá trị từ 0  1

 - Hệ số điều hòa theo xu hướng có giá trị từ 0  1

Ví dụ 2-4: Ông A muốn dự báo số lượng hàng bán ra của công ty để nhằm lên kế hoạch tiền mặt, nhân sự và nhu cầu năng lực cho tương lai. Ông tin rằng trong suốt giai đoạn 6 tháng qua, số liệu lượng hàng bán ra có thể đại diện cho tương lai. Ông xây dự báo điều hòa mũ theo xu hướng cho số lượng hàng bán ra ở tháng thứ 7 nếu  = 0,2 ; =0,3 và số liệu bán ra trong quá khứ như sau (đơn vị: 10 Triệu đồng).