1.2 Om dialoog met 'n maat te ontwikkel

Kuns en kultuur

Graad 6

Persoonlike en sosiale vaardighede

Module 3

Om dialoog met ‘n maat te ontwikkel

DRAMA

Aktiwiteit 1:

Om dialoog met ‘n maat te ontwikkel

[lu 3.4]

DIALOOG

Dialoog : tweespraak, samespraak tussen twee of meer persone

Verklarende Handwoordeboek van die Afrikaanse Taal

Oefening 1

Laat die leerders die volgende woorde voorstel en dan verbaal daarop reageer:

• Neem kennis dat die stem spontaan sal opgaan.
• Wat ook al verbind is met die opwaartse vloei van die lewe, van energie en verwondering, geesdrif of vervoering sal die stem laat opgaan.
• Laat die leerders ander woorde en frases ondersoek wat die stem sal laat opgaan.
• Laat die leerders die volgende woorde voorstel en dan verbaal daarop reageer:

• Wat ook al gebonde is aan die afname van energie, met ongevoeligheid en ontnugtering, sal laer gaan op die klankskaal.
• Laat die leerders ander woorde en frases wat hulle stemme donker sal kleur, ondersoek.
• Omstandighede in die lewe verander die voorkoms van dieselfde frase wat die klem na enige woord verskuif en dus ‘n nuwe kleur aan die frase gee.

Oefening 2

• Bied aan die leerders ‘n paar frases en laat hulle die frases op verskillende maniere interpreteer.

Voorbeeld

“vanaand gaan ons wonderlike sang hoor”

• Wanneer ons gelei word deur die betekenis van hierdie frase, sal ons die klem op sang plaas.
• Stel jou voor dat hierdie frase gesê word deur ‘n entoesiastiese persoon wie se kamer vol prente van die sanger hang.
• Stel jou voor dat hierdie persoon oorloop van bewondering vir sy sangheld.
• Stel jou voor hoe hierdie entoesias bogenoemde frase sal sê – die klem sal dan op wonderlik val.
• Stel jou voor dat hierdie frase deur ‘n bejaarde professor gesê word – vir hom is sang ‘n ernstige en fyn kuns wat die kultuur en kennis van die kunste versinnebeeld.
• Die professor praat met minagting oor baie bekende sangers.
• Die professor sal die frase op ‘n ander manier sê as die entoesias – die klem sal val op sang .
• Stel jou voor dat die frase gesê word deur ‘n persoon wat al jare probeer om konserte van hierdie sanger by te woon – die klem sal val op vanaand.

Dialoog

• • Die dramaturg moet sy materiaal dramatiseer.
• Dit moet tot aksie en gesprek getransformeer word.

Oefening 3

• Laat die leerders ‘n kort toneel skryf – een folio – oor ‘n gesprek tussen twee mense.
• Hulle kan self die karakters kies.
• Groepeer die leerders in pare.

• Laat die leerders die dialoog lees en dan daarop reageer.
• Laat die leerders besluit watter dialoog die beste is.
• Neem die ‘wen-dialoog’ en laat die leerders dit op verkillende maniere interpreteer – verskillende emosies, stemmings, ens.

Aktiwiteit 2:

Om ‘n lei- en volgmimieksituasie aan te neem

[lu 3.4]

MIMIEK

• Mimiek is die tegniek om ‘n idee of stemming of karakter uit te beeld deur slegs gebare en liggaamsbeweging te gebuik sonder enige dialoog .

• Dit hang af van die akteur se vaardigheid hoe hy sy karakter en die omgewing skep deur die fisiese bewegings van sy hele liggaam.

Oefening 4

• Groepeer die klas op in pare.
• Laat die leerders na mekaar kyk.
• Een leerder moet volg, die ander een moet lei.
• Gee verbale opdragte en laat die leerders die instruksies volg terwyl hulle na mekaar kyk, bv. “lig jou regterbeen”, “vang ‘n bal”, “water val op jou kop”, “maak jou gesig skoon”, ens.
• Beplan die instruksies voor die tyd.

Oefening 5

• Gee die leerders vyf minute om ‘n kort lei- en volg- mimieksituasie voor te berei.
• Maak seker dat hulle begrip toon vir die bewegings wat hulle moet uitvoer.
• Maak seker dat hulle gebruik maak van die volle omvang van die bewegings wat hulle kan uitvoer.

• Maak seker dat die storie wat hulle uitbeeld, duidelik is.
• Laat hulle die mimiek voor die res van die klas doen.
• Laat die leerders hulle gunsteling mimiekpoging uit die klas kies.
• Laat al die leerders die ‘wen-mimiek’ doen met die ‘wen-paar’ as die leiers en die res van die klas wat volg.

Wenke:

• Dit is belangrik om ‘n klasstruktuur en -beheer tot stand te bring, veral as die klas groot is.
• Probeer om ‘n balans te handhaaf tussen gee en neem, konsentrasie en ontspanning, vryheid en beperking.
• Stel duidelike doelwitte en reëls voor.
• Wees entoesiasties, besorgd en aanmoedigend.
• Moet nie te veel praat nie.
• Lei die leerders om te ontdek en wag vir die oomblik wanneer dit gebeur.
• Reageer op die idees en gevoelens van die klas.
• Moedig kreatiwiteit aan.
• Jou opdragte moet kort en duidelik wees.
• Wees goed voorbereid en aanpasbaar.
• Beweeg heeltyd tussen die leerders en kyk of hulle die opdragte verstaan en of hulle aanmoediging nodig het.
• Laat die klas altyd op ‘n positiewe noot eindig.
• Ondersteun die goeie en probeer foute ignoreer – terugvoering moet konstruktief wees – nie destruktief nie.

Assessering