<< Chapter < Page Chapter >> Page >
LU 6 Taalstruktuur en –gebruik
Die leerder ken en is in staat om die klanke, woordeskat en grammatika van die taal te gebruik om tekste te skep en te interpreteer.
Dit word bewys as die leerder:
6.1 werk met woorde:
6.1.2 gebruik basiese spelreëls en ’n verskeidenheid spelstrategieë om onbekende woorde te spel;
6.1.3 gebruik hoofletters en skryftekens korrek en doeltreffend (kappie, koppelteken, deelteken, afkappingsteken en aksentteken);
6.1.6 met woorde werk (korrekte vorme en afleidings);
6.1.7 woordfamilies en woorde oor dieselfde on­derwerp gebruik om woordeskat in konteks te ontwikkel;
6.1.9 algemene sinonieme, antonieme, homonie­me, homofone, paronieme, een woord vir ’n omskrywing verstaan en gebruik;
6.2 werk met sinne:
6.2.1 met sinne werk en woordsoorte in konteks identifiseer en gebruik;
6.2.7 die aktief en passief gebruik en verstaan wanneer elkeen gepas is;
6.2.8 sinne doeltreffend van die direkte na die indirekte rede verander en omgekeerd;
6.2.10 gebruik punktuasie doeltreffend (punt, komma, dubbelpunt, kommapunt, vraag­teken, uitroepteken, aandagstreep, hakies, aanhalingstekens, skuinsstreep);
6.4 bewustheid en gebruik van styl ontwikkel.

Memorandum

AKTIWITEIT 1

  • Behandel intensiewe vorme, wys op die enkele gevalle waar dié vorme twee woorde is, ens. Met ’n sterk klas kan u dalk die leerders ’n bietjie laat navorsing doen oor die oorspronklike betekenis van baie van die eerste dele van die vorme.
  • doodverlig, yskoud, snikheet/snikhete, wawyd wakker, poedelkaal, stokstyf, boeglam
  • skreeulelik, blitsvinnig, doodbang/-benoud/-verlig ens.

AKTIWITEIT 2

Bloot hersieningsoefening

Aktief/passief

1. Hulle/Die polisie het hom teen sewe-uur bevry.

2. Hulle/die hospitaal/verpleegpersoneel/dokter het hom glo vir beroerte behandel.

3. Die lêer meld/noem/sê niks van sy beroerte en behandeling nie.

4. Seling het die slang mos geskop, waarna dit deur die kantoor geseil/weggeseil/weggekom/ gevlug het.

5. Daar is glo Maandagaand by die NG Kerk se pastorie probeer inbreek.

6. Die lêer is gister op versoek van Die Burger deur die betrokke hospitaal uitgehaal.

7. ’n Natuurbewaarder is deur die polisie ontbied.

Direkte/Indirekte rede

8. Hy sê hy het kaal in ’n laai in die lykshuis van die hospitaal wakker geskrik.

9. Sy seun het gesê: “Ja, ek het beslis/definitief my pa daardie dag hospitaal toe geneem en hom vier dae later/daarna weer gaan haal.

10. Die superintendent het gesê: “Die lêer wys die man is verlede jaar laas hier behandel.”

AKTIWITEIT 3

  • Lees die verhaal aan die klas voor/laat leerders self hardop lees (vir punte) of u kan selfs ’n rolverdeling hê met die verskillende karakters en ’n verteller. Laat dele van die verhaal dramatiseer vir meer effek.

1. Sekerlik hoofsaaklik jong tieners

2. eenvoudige taal, leefwêreld van tienerseuns opgeroep, karakters self is om en by daardie ouderdom

3.1 lelik/gevaarlik/besete (varke van Gadara) skelm, log “homp vleis”

3.2 koud/ver om te stap/doen dit al te lank/, sog is vir hulle iets vreesliks, wreed/slinks

3.3 Ja – wanneer Wimpie vir Tatties die laaste keer die dikmelk laat gooi – effense weerstand by Tatties, maar Wimpie praat dit goed met sy gladde mond.

Get Jobilize Job Search Mobile App in your pocket Now!

Get it on Google Play Download on the App Store Now




Source:  OpenStax, Afrikaans huistaal graad 8. OpenStax CNX. Sep 11, 2009 Download for free at http://cnx.org/content/col11037/1.1
Google Play and the Google Play logo are trademarks of Google Inc.

Notification Switch

Would you like to follow the 'Afrikaans huistaal graad 8' conversation and receive update notifications?

Ask