<< Chapter < Page Chapter >> Page >

Sosiale wetenskappe: geskiedenis

Graad 5

Die vorming van 'n nuwe samelewing in sa

Module 6

Die san en khoina

DIE SAN

Een van die eerste groepe mense wat Suid-Afrika hul tuiste genoem het, was die San. Soos jy reeds weet, bly die jagter-versamelaarsgroepe al meer as 20 miljoen jaar lank in Suider-Afrika. Reeds 10 000 jaar gelede het die eerste groep hul hier kom vestig. Hulle het in klein gesinsgroepe rondgetrek op soek na kos en water om te oorleef. Die mans moes meestal jag en die vrouens veldkosse (saad, vrugte, bolle, bessies en wortels) versamel. Party het ook visgevang in plaas van om te jag.

Die San is net ‘n ander naam vir die Boesman. Europeërs het hulle die bynaam van Boesman (bosmense) gegee.

Soos in vorige modules, gaan jy volop geleenthede kry om die verlede van die San en Khoina te rekonstrueer.

AKTIWITEIT 1:

OM DIE VERLEDE VAN DIE SAN EN KHOINA TE REKONSTRUEER

[LU 3.3]

  1. Stap saam op die spore van die San. Die volgende sketse oor ‘n dag in hul lewe gaan jou baie help om hulle beter te verstaan. Verbind net elke skets met sy beskrywing [byvoorbeeld 1 (i)].

  1. Die vrouens gaan grawe soggens veldkosse uit met hierdie stukke harde hout (graafstok). Soms word ‘n bok se horing aan die voorpunt vasgesit om harde grond mee te breek.
  2. Hulle maak die veldkosse in velsakke bymekaar. In seisoentyd, byvoorbeeld as die neute ryp is, kon dié ekspedisies tot ses dae lank duur. Heuning en insekte word ook versamel.
  3. Klipinstrumente word gebruik om die vleis mee te bewerk.
  4. Wanneer genoeg kos en water vir die dag ingesamel is, dans die mans saans in ‘n sirkel, terwyl die vrouens sing en hulle met musiekinstrumente begelei. Dié tyd word soms ook gebruik om voorwerpe te maak, te rook, stories te vertel en speletjies te speel.
  5. Die mans gaan jag met ‘n pyl en boog.
  6. Gesels in julle groepe oor wat julle alles uit die sketse op die vorige bladsy kan aflei. Voltooi dan die onderstaande sinne.

Voorkoms

Klein geelbruin mensies van omtrent (1) lank.

Die meeste (2) word in die agterste deel van die liggaam geberg.

Hulle dra min klere, net ‘n (3).

Gewoontes

Hulle aanbid ,(4) sterre, son en die hottentotsgot.

As iemand sterf, word hy in (5) posisie begrawe met sy besittings.

Gereedskap

Gereedskap is van verskillende stowwe gemaak.

b _ _ n, s _ _ l _ _ d _ p, bl _ _ r,

h _ _ t, k _ _ p (6)

Hoe het hulle klippe só hol gekry?

Wonings

Hulle het geen vaste wonings nie. Rede?

Die San-kinders het in ‘n heel ander skool as julle geleer – bedags in die veld en saans rondom die vuur. Hulle het die diere se gewoontes só goed geken dat hulle dit selfs kon naboots.

  1. Verskaf nou die regte antwoorde op die vrae oor hul jagkuns. Gebruik die woorde in die raampie.

Die mans was jagters. Hul vernaamste wapen was die (1) en (2) wat baie styf gespan is.

Pylpunte is gemaak van (3) en (4) en die steel van (5).

Gif van (6) en (7) is net agter die punt van die pyl gesmeer.

Die San het hulle pyle in (8) gedra.

Kleinwild en voëls is in (9) gevang en grootwild in

(10).

Die khoina

“Baie welkom by die Khoina. Dit was die Europeërs wat ons naam verander het na Hottentotte, omdat ons dikwels ‘n woord gebruik wat net so klink! Blykbaar beteken Khoina “man van manne”! Ons beter dieet het veroorsaak dat ons ‘n groter liggaamsbou het as die San.

Questions & Answers

the diagram of the digestive system
Assiatu Reply
allimentary cannel
Ogenrwot
How does twins formed
William Reply
They formed in two ways first when one sperm and one egg are splited by mitosis or two sperm and two eggs join together
Oluwatobi
what is genetics
Josephine Reply
Genetics is the study of heredity
Misack
how does twins formed?
Misack
What is manual
Hassan Reply
discuss biological phenomenon and provide pieces of evidence to show that it was responsible for the formation of eukaryotic organelles
Joseph Reply
what is biology
Yousuf Reply
the study of living organisms and their interactions with one another and their environments
AI-Robot
the study of living organisms and their interactions with one another and their environment.
Wine
discuss the biological phenomenon and provide pieces of evidence to show that it was responsible for the formation of eukaryotic organelles in an essay form
Joseph Reply
what is the blood cells
Shaker Reply
list any five characteristics of the blood cells
Shaker
lack electricity and its more savely than electronic microscope because its naturally by using of light
Abdullahi Reply
advantage of electronic microscope is easily and clearly while disadvantage is dangerous because its electronic. advantage of light microscope is savely and naturally by sun while disadvantage is not easily,means its not sharp and not clear
Abdullahi
cell theory state that every organisms composed of one or more cell,cell is the basic unit of life
Abdullahi
is like gone fail us
DENG
cells is the basic structure and functions of all living things
Ramadan
What is classification
ISCONT Reply
is organisms that are similar into groups called tara
Yamosa
in what situation (s) would be the use of a scanning electron microscope be ideal and why?
Kenna Reply
A scanning electron microscope (SEM) is ideal for situations requiring high-resolution imaging of surfaces. It is commonly used in materials science, biology, and geology to examine the topography and composition of samples at a nanoscale level. SEM is particularly useful for studying fine details,
Hilary
cell is the building block of life.
Condoleezza Reply
what is cell divisoin?
Aron Reply
Diversity of living thing
ISCONT
what is cell division
Aron Reply
Cell division is the process by which a single cell divides into two or more daughter cells. It is a fundamental process in all living organisms and is essential for growth, development, and reproduction. Cell division can occur through either mitosis or meiosis.
AI-Robot
What is life?
Allison Reply
life is defined as any system capable of performing functions such as eating, metabolizing,excreting,breathing,moving,Growing,reproducing,and responding to external stimuli.
Mohamed
Got questions? Join the online conversation and get instant answers!
Jobilize.com Reply

Get Jobilize Job Search Mobile App in your pocket Now!

Get it on Google Play Download on the App Store Now




Source:  OpenStax, Sosiale wetenskappe: geskiedenis graad 5. OpenStax CNX. Sep 23, 2009 Download for free at http://cnx.org/content/col10987/1.2
Google Play and the Google Play logo are trademarks of Google Inc.

Notification Switch

Would you like to follow the 'Sosiale wetenskappe: geskiedenis graad 5' conversation and receive update notifications?

Ask