0.4 Kiểu dữ liệu có cấu trúc  (Page 3/15)

Type

Ngay = (Chu_nhat, Hai, Ba, Tu, Nam, Sau, Bay);

var

c : ARRAY [Ngay] OF Integer ;

Khai báo này xác đinh véctơ c có 7 phần tử là các số integer, các phần tử của c được lựa chọn nhờ các “chỉ số” từ Chu_nhat đến Bay.

Khai báo véctơ trong ngôn ngữ C là<kiểu phần tử><tên biến>[<số lượng phần tử>].

Ví dụ int d[10];

Khai báo này xác định véctơ d có 10 phần tử các số int, các phần tử này được lựa chọn nhờ các chỉ số từ 0 đến 9.

Đặc tả các phép toán trên véctơ

Các phép toán trên véctơ bao gồm:

Phép toán lựa chọn một phần tử của véctơ là phép lấy chỉ số, được viết bằng tên của véctơ theo sau là chỉ số của phần tử được lựa chọn đặt trong cặp dấu []. Như vậy phép lựa chọn một phần tử của véctơ là phép lựa chọn trực tiếp.

Ví dụ, với các khai báo trong các ví dụ thuộc phần đặc tả thuộc tính nói trên,

Các phần tử của véctơ a được lựa chọn bằng cách viết a[1], a[2], …, a[10].

Các phần tử của véctơ b được lựa chọn bằng cách viết b[-5], b[-4], …, b[10].

Các phần tử của véctơ c được lựa chọn bằng cách viết c[Chu_nhat], c[Hai], …, c[Bay].

Các phần tử của véctơ d được lựa chọn bằng cách viết d[0], d[1], …, d[9].

Chỉ số có thể là một hằng hoặc một biến (nói chung là một biểu thức), ví dụ a[i] hay a[i+2]. Nhờ chỉ số là một biểu thức nên việc lập trình trở nên đơn giản hơn nhiều nhờ tính khái quát của chỉ số.

Ví dụ để in ra giá trị của 10 phần tử trong véctơ a, thay vì ta phải viết 10 lệnh in các phần tử cụ thể theo kiểu writeln(a[1]); writeln(a[2]); writeln(a[3]); … ta chỉ cần viết một lệnh for i:=1 to 10 do writeln(a[i]);

Các phép toán khác trên véctơ bao gồm các phép toán tạo và hủy bỏ véctơ, gán hai véctơ cho nhau và các phép toán thực hiện như các phép toán số học trên từng cặp 2 véctơ có cùng kích thước. Chẳng hạn phép cộng 2 véctơ (cộng các phần tử tương ứng). Tùy thuộc vào ngôn ngữ mà các phép toán này có hoặc không có.

Cài đặt một véctơ

Biểu diễn bộ nhớ

Biểu diễn bộ nhớ tuần tự được sử dụng để biễu diễn cho một véctơ.

Mô hình sau minh họa cho sự biểu diễn bộ nhớ của véctơ A : ARRAY[LB..UB] OF<kiểu phần tử>.

Khối ô nhớ để lưu trữ một véctơ có hai phần: bộ mô tả và bộ nhớ dành cho các phần tử của véctơ. Trong bộ mô tả lưu trữ kiểu dữ liệu của cấu trúc (véctơ A), cận dưới của tập chỉ số (LB - Lower Bound), cận trên của tập chỉ số (UB - Upper Bound), kiểu dữ liệu của phần tử và kích thước mỗi phần tử (E). Bộ nhớ dành cho các phần tử của véctơ lưu trữ liên tiếp các phần tử, từ phần tử đầu tiên (A[LB]) cho đến phần tử cuối cùng (A[UB]). Do các phần tử có cùng một kiểu nên các ô nhớ dành cho các phần tử có kích thước bằng nahu.

Ðịa chỉ của ô nhớ đầu tiên trong khối gọi là địa chỉ cơ sở.

Giải thuật thực hiện các phép toán

Phép toán lựa chọn một phần tử được thực hiện bằng cách tính vị trí của phần tử cần lựa chọn theo công thức:

Vị trí của phần tử thứ i =  + D + (i - LB) * E

Trong đó i là chỉ số của phần tử cần lựa chọn,  là địa chỉ cơ sở của khối ô nhớ (địa chỉ word hoặc byte đầu tiên của khối ô nhớ dành cho véctơ) D là kích thước của bộ mô tả, LB là cận dưới của tập chỉ số và E là kích thước của mỗi một đối tượng dữ liệu thành phần (số word hoặc byte cần thiết để lưu trữ một phần tử).