| << Chapter < Page | Chapter >> Page > |
3 Ons loop ook daagliks die risiko dat ons kan siek word. Daarom is dit verstandig om jou liggaam op te pas en om bewus te wees van metodes om jouself teen siektekieme te beskerm. Byvoorbeeld: Mense loop ’n groter risiko om siektes op te doen as hulle hul gesig of kos aanraak sonder om hulle hande te was nadat hulle aan deurknoppe, ens. geraak het waar siekes dalk was.
4 ’n Ander risiko-faktor vir nie-rokers is die tweedehandse sigaretrook van rokers. Hulle risiko om longkanker of ander longsiektes op te doen is hoër as normaal, veral as hulle ook nog dikwels blootgestel word aan besoedelde lug.
ONSEKERHEID
As ’n mens ’n toets ondergaan vir ’n sekere siekte, is daar gewoonlik onsekerheid verbonde aan die toetsresultaat. Dit beteken dat as, byvoorbeeld, die toetsuitslag negatief is, daar dalk tog ’n kans kan wees dat die pasiënt die siekte het; en ook, al was die toets positief, is daar ’n kans dat die pasiënt nie die siekte het nie.
Dis hoekom ’n toets ná ’n rukkie herhaal kan word vir bevestiging, veral in die geval van ernstige siektes.
DOBBELKANSE
Ons het reeds gesien dat, as jy een dobbelsteentjie gooi, die kans om reg te raai 1 uit 6 is. Gooi nou twee dobbelstene (een rooi en een swart) en raai ’n getal tussen 2 en 12. Wat is die kans dat jy reg raai?
Hier is ’n tabel met die uitkomste vir die gooi van twee dobbelstene. Ons sien maklik dat daar 36 uitkomste is.
As jy 12 raai, is daar slegs 1 kans uit 36 (P = 0,028) dat jy reg is. Maar as jy 3 raai, het jy 2 kanse uit 36 (P = 0,56) om reg te wees, naamlik 1 op die swart en 2 op die rooi steentjie OF andersom: As die slimkop 7 raai, dan is die kans 6 uit 36 (P = 0,167).
Die kans om al ses nommers in die Lotto reg te raai is ongeveer 1 uit 14 miljoen. Dit is ’n bitter geringe kansie! Of dalk is dit net lekker (as jy dit kan bekostig) om te droom oor wat jy met die wengeld kan doen as jy sou wen.
Bron:
Pythagoras , Nommer 52, Augustus 2000
| Leeruitkomstes(LUs) |
| LU 1 |
| Getalle, Bewerkings en VerwantskappeDie leerder is in staat om getalle en die verwantskappe daarvan te herken, te beskryf en voor te stel, en om tydens probleemoplossing bevoeg en met selfvertroue te tel, te skat, te bereken en te kontroleer. |
| Dit is duidelik wanneer die leerder: |
| 1.2 rasionale getalle (insluitend baie klein getalle in wetenskaplike notasie) herken, gebruik en voorstel, en in staat is om sonder huiwering tussen ekwivalente vorms in gepaste kontekste te beweeg; |
| 1.3 probleme in konteks oplos, insluitend kontekste wat gebruik kan word om ‘n bewustheid van ander leerareas, asook van menseregte-, sosiale, ekonomiese en omgewingsake, te bevorder, soos: |
| 1.3.1 finansiële kontekste (insluitend wins en verlies, begrotings, rekenings, lenings, enkelvoudige en saamgestelde rente, huurkoop, wisselkoerse, kommissie, huur en die bankwese); |
| 1.3.2 meting in die konteks van Natuurwetenskappe en Tegnologie; |
| 1.4 probleme oor verhouding, koers en proporsie (direk en indirek) oplos. |
| 1.7 die eienskappe van rasionale getalle herken, beskryf en gebruik. |
| LU 5 |
| DatahanteringDie leerder is in staat om data te versamel, op te som, voor te stel en krities te ontleed om gevolgtrekkings en voorspellings te maak en om toevallige variasie te interpreteer en te bepaal. |
| Dit is duidelik wanneer die leerder: |
| 5.1 vrae stel oor menseregte-, sosiale, politieke, omgewings– en ekonomiese sake in Suid–Afrika; |
| 5.2 geskikte metodes kies, staaf en gebruik vir die versameling van data(alleen en/of as lid van ‘n groep of span), insluitend vraelyste, onderhoude, eksperimente en bronne soos boeke, tydskrifte en die Internet, om vrae te beantwoord en gevolgtrekkings en voorspellings oor die omgewing te maak; |
| 5.3 numeriese data op verskillende maniere organiseer ten einde ‘n opsomming te maak deur die volgende vas te stel: |
| 5.3.1 bepalers van sentrale neiging; |
| 5.3.2 bepalers van verspreiding; |
| 5.4 ‘n verskeidenheid grafieke met die hand of met behulp van tegnologie teken om data voor te stel en te interpreteer, insluitend: |
| 5.4.1 staafgrafieke en dubbele staafgrafieke; |
| 5.4.2 histogramme met gegewe en eie intervalle; |
| 5.4.3 sirkeldiagramme; |
| 5.4.4 lyn– en gebroke lyngrafieke; |
| 5.4.5 verspreidingsgrafieke; |
| 5.5 data krities lees en interpreteer, met ‘n bewustheid dat fout- en manipulasiebronne kan bestaan, om gevolgtrekkings en voorspellings oor die volgende te maak: |
| 5.5.1 sosiale, omgewing– en politieke sake (bv. misdaad, staatsbesteding, bewaring, MIV/VIGS); |
| 5.5.2 eienskappe van teikengroepe (bv. ouderdom, geslag, ras, sosio–ekonomiese groep); |
| 5.5.3 houdings of menings van mense t.o.v. sekere sake (bv. rook, toerisme, sport); |
| 5.5.4 enige ander menseregte– en inklusiwiteitsake; |
| 5.6 situasies met ewe waarskynlike uitkomste beskou, en |
| 5.6.1 waarskynlikhede vir saamgestelde gebeure bepaal deur tweerigtingtabelle en boomdiagramme te gebruik; |
| 5.6.2 die waarskynlikheid vir die uitkomste van gebeure bepaal en die relatiewe frekwensie daarvan in eenvoudige eksperimente voorspel; |
| 5.6.3 die verskille tussen die waarskynlikheid van uitkomste en die relatiewe frekwensie daarvan bespreek. |
Bespreking
Waarskynlikhede
Die leerders kan (met hulp) baie plesier put uit die stellings. Hier is ‘n paar opmerkings.
1.4 Word later weer aangespreek.
1.5 Baie moeilik om te sê.
1.6 Moedig leerders aan om uit te dink dat dit gladnie waar kan wees nie.
1.8 Dis waar – aangesien die meeste klasse meer as 24 leerders het, beteken dit dat meer as die helfte van die klasse in die skool leerders met dieselfde verjaardag moet bevat. Laat die leerders dit navors.
2.1 Slegs 1 in 6
2.2 Hulle sal met smarties moet eksperimenteer!
2.4 Dis waar (tensy die steentjie vals is, en dit gebeur ook).
Die studie van risiko’s is ingewikkeld, maar daar is baie interessante aspekte. As daar tyd is kan leerders aangemoedig word om meer daaroor uit te vind en te bespreek.
TOETS
Hierdie eenheid het nie ‘n toets nie.
Notification Switch
Would you like to follow the 'Wiskunde graad 9' conversation and receive update notifications?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|