<< Chapter < Page | Chapter >> Page > |
EKONOMIESE EN BESTUURSWETENSKAPPE
Graad 4
HOE MENSE ‘N BESTAAN VOER
Module 4
DIENSLEWERING, VERVAARDIGING EN GEBRUIK
Die instansies wat dienste lewer, kan in twee groepe verdeel word:
Hiermee verstaan ons al die besighede wat deur die staat befonds en bestuur word. Die staat is hoofsaaklik verantwoordelik vir dienste soos onderwys (skole), gesondheid (hospitale) en veiligheid (polisie), maar lewer ook dienste soos telekommunikasie (Telkom) en vervoer (Transnet). Hierdie sektor lewer elke dag ‘n groot klomp dienste waarvoor hulle baie geld benodig, en dit is waarom die inwoners van die land belasting moet betaal op hul inkomste en produkte wat gekoop word. Hierdie belasting moet dan aan die regering oorhandig word. Gesels ‘n bietjie met jou ouers oor die gedeelte van hul inkomste wat hul maandeliks/jaarliks aan die staat moet afstaan vir inkomstebelasting. Dan word daar ook belasting betaal op die meeste verbruiksartikels wat ons koop (BTW).
(b) Die privaatsektor
Dit is die individue en groepe wat hul eie besighede besit. Dit sluit in privaathospitale, privaatskole, winkels, vervoernetwerke (SAL&taxi’s) , beskerming (gewapende reaksiegroepe), ens.
Aktiwiteit 1
Om tussen die openbare en privaatsektor te onderskei [LU 4.3]
..............................................................................................................
Privaatsektor | Openbare sektor | |
Bv. vervoer | Bv. poswese | |
8. |
Skryf voorbeelde neer van vervoer in jou omgewing en klassifiseer dit in die volgende tabelle:
Openbare sektor | Privaatsektor | |
2. Vervaardiging en verbruik
Alle huishoudings verbruik produkte. Daardie produkte moet deur die produsent geproduseer (vervaardig) word. Die bakkery bak brood sodat die huisgesin daagliks van hul stapelvoedsel voorsien kan word. Om die mens (verbruiker) se behoeftes te bevredig, moet die produsent besluit watter produkte om te produseer. Die verbruiker vra sekere goedere aan en die produsent bied dit dan aan – VRAAG en AANBOD. Hoe meer ons ‘n produk benodig, hoe groter word die vraag daarna. So is die vraag na kompakskyfspelers groter as die vraag na outydse draaitafels.
Die entrepreneur wat ‘n sukses van sy besigheid wil maak, moet derhalwe die mark (behoefte van die verbruiker) baie goed bestudeer om seker te maak dat dit wat hy/sy wil verkoop, in aanvraag is en goed kan kompeteer met soortgelyke produkte.
Aktiwiteit 2
Om intrepreneurskennis toe te pas [LU 4.4]
Bestudeer die volgende skets van ‘n skoolmarkdag en beantwoord die vrae:
......................................................................................................
......................................................................................................
......................................................................................................
......................................................................................................
......................................................................................................
......................................................................................................
......................................................................................................
......................................................................................................
......................................................................................................
......................................................................................................
......................................................................................................
......................................................................................................
......................................................................................................
......................................................................................................
......................................................................................................
......................................................................................................
......................................................................................................
......................................................................................................
......................................................................................................
......................................................................................................
......................................................................................................
Baie geluk!
Jy begin sommer al klaar dink soos ‘n regte entrepreneur!!
In die volgende twee modules gaan ons kyk hoe jy ‘n entrepreneur kan word.
Assessering
LEERUITKOMS 4: ENTREPRENEURSKENNIS EN –VAARDIGHEDE
Die leerder is in staat om entrepreneurskennis, -vaardighede en -houdings te ontwikkel.
Dis duidelik wanneer die leerder:
Memorandum
Bladsye 1 en 2
Onderskei tussen die openbare en privaatsektor aan die hand van voorbeelde uit leerders se eie lewe. Neem die leiding.
Bladsye 3 en 4
Gesels inleidend oor die vraag-/aanbodkonsep. Maak dan afleidings oor die vraag na sekere artikels op ’n markdag.
Notification Switch
Would you like to follow the 'Ekonomiese en bestuurswetenskappe graad 4' conversation and receive update notifications?