<< Chapter < Page Chapter >> Page >

EKONOMIESE EN BESTUURSWETENSKAPPE

Graad 4

HOE MENSE ‘N BESTAAN VOER

Module 4

DIENSLEWERING, VERVAARDIGING EN GEBRUIK

  1. Die openbare- en privaatsektor

Die instansies wat dienste lewer, kan in twee groepe verdeel word:

(a)die openbare sektor

Hiermee verstaan ons al die besighede wat deur die staat befonds en bestuur word. Die staat is hoofsaaklik verantwoordelik vir dienste soos onderwys (skole), gesondheid (hospitale) en veiligheid (polisie), maar lewer ook dienste soos telekommunikasie (Telkom) en vervoer (Transnet). Hierdie sektor lewer elke dag ‘n groot klomp dienste waarvoor hulle baie geld benodig, en dit is waarom die inwoners van die land belasting moet betaal op hul inkomste en produkte wat gekoop word. Hierdie belasting moet dan aan die regering oorhandig word. Gesels ‘n bietjie met jou ouers oor die gedeelte van hul inkomste wat hul maandeliks/jaarliks aan die staat moet afstaan vir inkomstebelasting. Dan word daar ook belasting betaal op die meeste verbruiksartikels wat ons koop (BTW).

(b) Die privaatsektor

Dit is die individue en groepe wat hul eie besighede besit. Dit sluit in privaathospitale, privaatskole, winkels, vervoernetwerke (SAL&taxi’s) , beskerming (gewapende reaksiegroepe), ens.

Aktiwiteit 1

Om tussen die openbare en privaatsektor te onderskei [LU 4.3]

  1. Is jou skool deel van die openbare of privaatsektor?

..............................................................................................................

  1. Watter van jou en jou gesin se daaglikse behoeftes word deur die onderskeie sektore bedien?
Privaatsektor Openbare sektor
Bv. vervoer Bv. poswese
8.
  1. Wat is belasting?

Skryf voorbeelde neer van vervoer in jou omgewing en klassifiseer dit in die volgende tabelle:

Openbare sektor Privaatsektor

2. Vervaardiging en verbruik

Alle huishoudings verbruik produkte. Daardie produkte moet deur die produsent geproduseer (vervaardig) word. Die bakkery bak brood sodat die huisgesin daagliks van hul stapelvoedsel voorsien kan word. Om die mens (verbruiker) se behoeftes te bevredig, moet die produsent besluit watter produkte om te produseer. Die verbruiker vra sekere goedere aan en die produsent bied dit dan aan – VRAAG en AANBOD. Hoe meer ons ‘n produk benodig, hoe groter word die vraag daarna. So is die vraag na kompakskyfspelers groter as die vraag na outydse draaitafels.

Die entrepreneur wat ‘n sukses van sy besigheid wil maak, moet derhalwe die mark (behoefte van die verbruiker) baie goed bestudeer om seker te maak dat dit wat hy/sy wil verkoop, in aanvraag is en goed kan kompeteer met soortgelyke produkte.

Aktiwiteit 2

Om intrepreneurskennis toe te pas [LU 4.4]

Bestudeer die volgende skets van ‘n skoolmarkdag en beantwoord die vrae:

  1. Watter produkte op die skets word slegs een keer gebruik en dan nie weer nie?

......................................................................................................

......................................................................................................

......................................................................................................

......................................................................................................

......................................................................................................

......................................................................................................

  1. Watter produkte word herhaaldelik deur julle gesin gebruik?

......................................................................................................

......................................................................................................

......................................................................................................

......................................................................................................

  1. Watter produkte is duidelik in aanvraag by julle gesinslede?

......................................................................................................

......................................................................................................

......................................................................................................

......................................................................................................

  1. Vir watter produkte is daar nie ‘n groot aanvraag in julle gesin nie?

......................................................................................................

......................................................................................................

......................................................................................................

......................................................................................................

  1. Watter produk mis jy op hierdie skets? Watter leemte is daar in die mark vir jou as ‘n entrepreneur wat vinnig wil besigheid doen?

......................................................................................................

......................................................................................................

......................................................................................................

Baie geluk!

Jy begin sommer al klaar dink soos ‘n regte entrepreneur!!

In die volgende twee modules gaan ons kyk hoe jy ‘n entrepreneur kan word.

Assessering

LEERUITKOMS 4: ENTREPRENEURSKENNIS EN –VAARDIGHEDE

Die leerder is in staat om entrepreneurskennis, -vaardighede en -houdings te ontwikkel.

Assesseringstandaard

Dis duidelik wanneer die leerder:

  • onderskei tussen die entrepreneursaksies van koop, verkoop en produseer;
  • neem deel aan ‘n kermis of markdag by die skool en pas entrepreneurskennis en –vaardighede toe.

Memorandum

Bladsye 1 en 2

Onderskei tussen die openbare en privaatsektor aan die hand van voorbeelde uit leerders se eie lewe. Neem die leiding.

Bladsye 3 en 4

Gesels inleidend oor die vraag-/aanbodkonsep. Maak dan afleidings oor die vraag na sekere artikels op ’n markdag.

Questions & Answers

the diagram of the digestive system
Assiatu Reply
How does twins formed
William Reply
They formed in two ways first when one sperm and one egg are splited by mitosis or two sperm and two eggs join together
Oluwatobi
what is genetics
Josephine Reply
Genetics is the study of heredity
Misack
how does twins formed?
Misack
What is manual
Hassan Reply
discuss biological phenomenon and provide pieces of evidence to show that it was responsible for the formation of eukaryotic organelles
Joseph Reply
what is biology
Yousuf Reply
the study of living organisms and their interactions with one another and their environments
AI-Robot
the study of living organisms and their interactions with one another and their environment.
Wine
discuss the biological phenomenon and provide pieces of evidence to show that it was responsible for the formation of eukaryotic organelles in an essay form
Joseph Reply
what is the blood cells
Shaker Reply
list any five characteristics of the blood cells
Shaker
lack electricity and its more savely than electronic microscope because its naturally by using of light
Abdullahi Reply
advantage of electronic microscope is easily and clearly while disadvantage is dangerous because its electronic. advantage of light microscope is savely and naturally by sun while disadvantage is not easily,means its not sharp and not clear
Abdullahi
cell theory state that every organisms composed of one or more cell,cell is the basic unit of life
Abdullahi
is like gone fail us
DENG
cells is the basic structure and functions of all living things
Ramadan
What is classification
ISCONT Reply
is organisms that are similar into groups called tara
Yamosa
in what situation (s) would be the use of a scanning electron microscope be ideal and why?
Kenna Reply
A scanning electron microscope (SEM) is ideal for situations requiring high-resolution imaging of surfaces. It is commonly used in materials science, biology, and geology to examine the topography and composition of samples at a nanoscale level. SEM is particularly useful for studying fine details,
Hilary
cell is the building block of life.
Condoleezza Reply
what is cell divisoin?
Aron Reply
Diversity of living thing
ISCONT
what is cell division
Aron Reply
Cell division is the process by which a single cell divides into two or more daughter cells. It is a fundamental process in all living organisms and is essential for growth, development, and reproduction. Cell division can occur through either mitosis or meiosis.
AI-Robot
What is life?
Allison Reply
life is defined as any system capable of performing functions such as eating, metabolizing,excreting,breathing,moving,Growing,reproducing,and responding to external stimuli.
Mohamed
Got questions? Join the online conversation and get instant answers!
Jobilize.com Reply

Get Jobilize Job Search Mobile App in your pocket Now!

Get it on Google Play Download on the App Store Now




Source:  OpenStax, Ekonomiese en bestuurswetenskappe graad 4. OpenStax CNX. Sep 17, 2009 Download for free at http://cnx.org/content/col11085/1.1
Google Play and the Google Play logo are trademarks of Google Inc.

Notification Switch

Would you like to follow the 'Ekonomiese en bestuurswetenskappe graad 4' conversation and receive update notifications?

Ask